Soms lees of zie je iets dat je extra raakt. Dan komt iets voorbij waarvan je denkt: oh ja, nu begrijp ik het pas. Zoals het interview met de Franse filosoof Bruno Latour, dat ik afgelopen week las in Trouw. Hij vraagt zich af waarom die ‘gilets jaunes’ zo kwaad zijn en stelt dat Trump en de Brexit aantonen wat er echt gaande is. En dan de documentaire ‘Down to Earth’ die heel Nederland inmiddels allang gezien heeft, maar ik pas vorige week.
[vision_notification style=”neutral” font_size=”12px” closeable=”false”] FOOD FOR THOUGHT | Persoonlijke column van Marit over wat haar bezighoudt en wat ze de afgelopen tijd heeft meegemaakt [/vision_notification]
Boze mensen in geel
Wat is er dan aan de hand? Nou, je hebt dus een nieuwe groep die uit boosheid een geel hesje aantrekken, zo een waar ook allerlei wegwerkers zich mee uitdossen, of een enkeling die met pech langs de weg staat … Anyway, deze groep is boos omdat ze zich slachtoffer voelen van prijsverhogingen, vooral ten gevolge van klimaatregelingen. Een boze groep mensen, die zich slachtoffer voelt, dat klinkt mij sowieso al eng in de oren.
[vision_pullquote style=”1″ align=”right”] “Er gebeuren rare dingen in mijn tuin. Maar verder is het leven goed” [/vision_pullquote] (opent in een nieuw venster)
Miscommunicatie
Veel mensen willen er namelijk liever niet aan. Erkennen dat we moeten minderen en het met het klimaat de spuigaten uitloopt. Ze knikken wel dat het heus heel ernstig is en in het slechtste geval ontkennen ze het gewoon helemaal, zoals veel Trump-aanhangers doen. Ik lees in dat artikel dat Latour de kern van dit probleem legt bij het feit dat de kennis over het klimaat bij de wetenschap ligt en dat de fout vaak wordt gemaakt door dan met nog meer feiten aan te komen om het gelijk aan te tonen. Maar dat slaat juist helemaal niet meer aan. Mensen zien die klimaatsverandering niet als zo urgent. Ik lees: “Ze zeggen: er gebeuren rare dingen in mijn tuin. Maar verder is het leven goed.” Die gele hesjes voelen zich volgens Latour verraden en hij geeft ze daarin gelijk, want jarenlang is hen voorgehouden dat ze eindeloos kunnen doorgaan met consumeren. Er is hun verteld dat ze het gevoel om ergens bij te moeten horen beter konden opgeven en dus gingen ze overstag voor de globalisering. Dan zouden we met z’n allen kunnen blijven ontwikkelen en het allemaal beter krijgen. Maar dat blijkt niet zo te zijn. We kunnen helemaal niet blijven consumeren zoals we nu doen en daarom moeten die mensen nu gaan accepteren dat ze voor niks hebben opgegeven om ergens bij te horen. Nu zijn ze hun identiteit kwijt én moeten ze bovendien gaan minderen. Dubbel pech dus. En dan heb je een zwijgende massa, die ineens niet meer wil zwijgen.
Een stukje aarde dichtbij huis
[vision_pullquote style=”1″ align=”right”] “Is jullie aarde in gevaar? Nou, dat is dan jammer, maar de onze niet” [/vision_pullquote]
Stukjes aarde
En toen kwam Trump die heldere taal sprak. Die lak had aan de gevestigde orde en aan de aarde die steeds meer te kennen gaf dat we zo niet konden doorleven. Hij stapte – heel stoer – uit het Klimaatakkoord en zei: “Is jullie aarde in gevaar? Jammer dan, maar de onze niet”. Alsof er geen sprake meer is van een gemeenschappelijke aarde! Partijen staan tegenover elkaar en we voelen ons niet meer verbonden. Dat is ook gebeurd met de Brexit. Ieder voor zich, op hun eigen stukje aarde. Dat eigenwijze stukje aarde aan de andere kant van de Noordzee tegen de rest van Europa. Alsof de rivieren niet in de oceanen stromen en weer terug het land in. Alsof je een muur om je land kunt zetten zodat er geen vluchteling meer inkomt. Alsof je buurland straatarm kan zijn en jij stinkend rijk en je dat verschil met een hek ertussen in stand kunt houden.
[vision_pullquote style=”1″ align=”center”] “Alsof de rivieren niet in de oceanen stromen en weer terug het land in. Alsof je een muur om je land kunt zetten zodat er geen vluchteling meer inkomt” [/vision_pullquote]
Verbonden
Wij zijn met elkaar verbonden, of we dat nu willen of niet. We delen dezelfde planeet en het hele stelsel daaromheen. De een verpest het voor de ander, dus alle maatregelen hebben geen zin als we het niet allemaal met elkaar doen. Al die verschillende stukjes aarde … ze hebben door de loop der eeuwen al vele oorlogen veroorzaakt en vele vluchtelingen tot gevolg gehad. Alsof de aarde van iemand kan zijn. Wij hebben deze aarde in bruikleen zolang we leven. We mogen erop wonen, genieten van de natuur, van de zon, de maan en de sterren. En als we er voorzichtig mee omgaan, mogen onze kinderen dat ook. Maar de aarde is van niemand. Dat is een illusie. Net zo goed als het een illusie is dat wij allemaal losse individuen zijn. Wij zijn onderdeel van een systeem, de natuur, ónze natuur. Alles wat we teruggeven aan de aarde en haar bewoners, zal op de duur weer onze kant op komen. Zo werkt het systeem.
Het gaat om liefde, verbondenheid en contact maken met ons hart, onze innerlijke stem
Een van de wijzen uit de film
Down to Earth
Ook bekeek ik deze week de prachtige documentaire Down to Earth van een Nederlands stel, die met 3 jonge kinderen op zoek ging naar de ‘keepers of the earth’. Ja, ze namen hun kinderen mee en lieten ze spelen met kinderen van allerlei stammen over de hele wereld. Ze kwamen op plekken waar Westerlingen zelden kwamen en ze bleven 8 jaar weg. Hun bevindingen en ervaringen hebben ze gevat in deze docu. De boodschap van de film is dat de Westerse manier van consumeren zal leiden tot de vernietiging van ons echte kapitaal, de aarde. Dat het gaat om liefde en verbondenheid en dat we weer contact moeten maken met ons hart, onze innerlijke stem. We moeten juist met elkaar samenwerken, want we zijn tenslotte één. Eenvoud, bezieling, natuur en verbondenheid. En het mooie is dat al die sjamanen of de ‘wijzen’ uit alle uithoeken van de wereld ongeveer hetzelfde zeggen, onafhankelijk van elkaar. We zijn verbonden en moeten luisteren naar ons hart. Ik keek naar een citaat in beeld dat me raakte, want zo voel ik het ook:
We didn’t inherit the earth from our parents. We borrow it from our children.
[vision_pullquote style=”1″ align=”right”] “Als we allemaal naar die innerlijke stem zouden luisteren, zijn er geen vluchtelingenkampen of klimaatakkoorden nodig” [/vision_pullquote]
Innerlijke stem
We hebben nog een lange weg te gaan, maar een boodschap uit de film bleef me bijzonder bij en stemt me ook hoopvol. Al die wijzen zijn ervan overtuigd dat het goed zal komen, dat er een verandering aan het plaatsvinden is. Een van hen, Nowatan stelt dat ieder zijn eigen waarheid moet volgen en niet die van de ander. Pas als we onze innerlijke stem volgen, kunnen we echt voelen dat we verbonden zijn. Je moet het daarom juist dichtbij zoeken, bij jezelf. Want daar ligt het antwoord – jouw eigen waarheid – verborgen. En als je echt goed luistert, zul je versteld staan hoe dicht jouw waarheid bij die van een ander blijkt te liggen. Als we allemaal beter naar die stem binnenin ons zouden luisteren, zouden er geen vluchtelingenkampen of klimaatakkoorden nodig zijn. Want dan luisteren we allemaal naar dezelfde taal. Misschien ligt het antwoord op al onze problemen wel heel dichtbij.