Afgelopen week las ik een artikel waar deze vraag werd gesteld: “Why does it feel like everything’s collapsing?”. Dat raakte me, want met de Amazone in brand komt de klimaatrealiteit wel erg dichtbij. Bomen, planten, dieren, water en lucht werden door ons huidige systeem vertaald in geld. Er werd voorbijgegaan aan de werkelijke kosten voor deze planeet, omdat echt alles wat we op deze aarde aantroffen schaamteloos werd omgezet in koopwaar. Met alle gevolgen van dien. Maar dat weten we nu wel. Tenminste, dat zou je denken, maar de droevige waarheid is dat dit door sommigen nog keihard wordt ontkend.
FOOD FOR THOUGHT | Persoonlijke column van Marit over wat haar bezighoudt en wat ze de afgelopen tijd heeft meegemaakt
De rekening
Een meisje van 16 reist af naar Amerika om wereldleiders op de klimaattop te vragen in actie te komen. Deze dappere Greta doet me denken aan het sprookje De Kleren van de Keizer. Ze durfde op te staan en de woorden te uiten die wij eigenlijk allemaal wel op onze tong hadden. De wereld staat op haar kop, de Amazone brandt. We hebben er een flinke puinhoop van gemaakt en waarom?
Want al hebben we het in materieel opzicht beter dan ooit, zijn we ook gelukkiger? Het geld dat onze natuur opbracht kwam grotendeels terecht bij de überrijken – in het Westen profiteerden we daar maar een heel klein beetje van mee, de rest van de wereld vaak helemaal niet. Wij worden hier zoetgehouden met wat aalmoezen en sluiten onze ogen. Maar diep vanbinnen weten we wel dat het niet goed gaat, dat onze kinderen straks de echte rekening gepresenteerd krijgen. Die wetenschap maakt ons niet gelukkig en al die extra welvaart zorgde ook niet echt voor meer geluk beseffen we nu. Want de prijs was hoog, veel te hoog.
Alles op deze aarde werd schaamteloos omgezet in koopwaar en daar betalen we nu de prijs voor.
Het dorp van toen
Met een vriend was ik oude Nederlandse liedjes aan het luisteren. De woorden van Wim Sonneveld – gezongen in de jaren 50 – waren weemoedig scherp:
Wat leefden ze eenvoudig toen
In simpele huizen tussen groen
Met boerenbloemen en een heg
Maar blijkbaar leefden ze verkeerd
Het dorp is gemoderniseerd
En nou zijn ze op de goeie weg
Want ziet, hoe rijk het leven is
Ze zien de televisiequiz
En wonen in betonnen dozen
Tja … “Dat dorp van toen, het is voorbij”. Alles is groter, sneller en drukker geworden. Maar wij mensen willen dat eigenlijk helemaal niet, leven op kleine schaal geeft meer rust en maakt uiteindelijk gelukkiger. Less is more gaat voor mij in ieder geval wel op. Minder keuze in de winkels en wat er dan in de schappen ligt zou je met een gerust hart moeten kunnen kopen. Zonder het klimaat of andere levende wezens te benadelen. Het gaat ook wel weer gebeuren en dat maakt me blij. Kleine concept stores met mooie producten die niet ergens in een ver oord door kinderen zijn gemaakt. Vegan burgers worden steeds populairder en lekkerder. Beter voor het klimaat en niet in de laatste plaats – voor al die koeien die beter niet geboren hadden kunnen worden. Ook woningen worden weer in oude stijl gebouwd, we zijn de eentonige rijtjeshuizen beu, we willen niet meer alles hetzelfde als onze buren.
Less is more
De afgelopen 50 jaar zijn in Nederland systematisch bijna alle dorpen en steden verkracht. Let maar eens op, elk leuk dorp of stadje wordt omringd door lelijke flats en woonerven. Ze zijn nauwelijks meer te vinden; plaatsjes die je vanuit de weilanden al ziet liggen, zonder lelijke nieuwbouw eromheen. Ik prijs me gelukkig om in zo’n stadje te wonen. Een beetje terug in de tijd. Mensen groeten elkaar nog op straat en de voordeur kan zomaar open staan. Last van keuzestress hoef je hier niet te hebben maar wat wordt aangeboden is mooi of lekker. Een fijne bloemist, een biologisch groentewinkeltje, een bakker met vers desembrood en een kookwinkel met lekkere oliën. Na jaren in Amsterdam te hebben gewoond, kom ik erachter dat ik niet veel meer nodig heb. En dat besef maakt me gelukkiger dan ooit. Als ik met de hond wandel, loop ik een klein grachtje uit, direct de weilanden in en kan mijn dag niet meer stuk.
Verschil maken
Ook met beautyproducten geloof ik in hetzelfde principe. Minder aanbod, meer kwaliteit. Wat mij betreft gaan alle merken eens kritisch kijken naar hun assortiment. Want hoeveel verschillende soorten shampoos heb je nodig? En wie wil mooi zijn als je daarmee schade aanricht? Natuurlijk kun je een product kopen om een ‘glow‘ op je huid te creëren, maar eigenlijk werkt niets beter dan een lange wandeling in de buitenlucht. We kunnen verschil maken, hoe klein ook. Als we allemaal bewuster en minder kopen, oog hebben voor de natuur om ons heen en bedrijven boycotten die dat niet doen, komen we al een heel eind. Gelukkig zijn er steeds meer pure, eerlijke producten als alternatief op de markt. En er zijn veel handige appjes om het duurzaam leven een stuk eenvoudiger te maken, kijk hier maar: